Soms hoor je mensen zeggen dat ze hun schilderij nog moeten aflakken. Maar dat is eigenlijk een verkeerde woordkeus. In de schilderkunst gebruiken we vernis. Het is belangrijk om te weten dat een lak niet verwijderd kan worden en dat een vernis altijd reversibel is. Je kan de vernislaag altijd weer verwijderen. Dat kan met lak niet tenzij je een schuurmachine gebruikt.


Waarom moet je je schilderij vernissen?

Het drogingsproces van olieverf begint eigenlijk al als de verf uit de tube is geknepen. Olieverf heeft zuurstof en UV licht nodig om te drogen. Het is een chemisch proces waarbij de olie oxideert met de zuurstof. Dit zeer langzame proces wordt op gang gebracht door middel van het UV licht. En het interessante is dat als dit proces eenmaal is begonnen het nooit meer stopt. Je zou dus kunnen zeggen dat als de verf droog is dat daarna het droogproces overgaat in het veroudering proces. Eerst is de verflaag nog flexibel maar na verloop van jaren wordt de verf harder en harder. Dit gaat ook zeer langzaam, ik heb het dan ook niet over een paar jaar maar over decennia. Als de verflaag na zo veel jaar eenmaal zo hard is, is het ook zeer fragiel en kan het breken, het zogenaamde craquelé. 
Om dit verouderingsproces af te remmen is het belangrijk je olieverf schilderij te vernissen. De (slot)vernis sluit de verflaag af waardoor er minder zuurstof tot de verf door kan dringen. Echt helemaal afsluiten doet het nooit maar het gaat dan ook over het afremmen.
 
Vernis is hars die is opgelost in een oplosmiddel zoals terpentine. De terpentine verdampt en de hars blijft als een dunne beschermlaag achter op je verffilm. Als een schilderij vuil is geworden of na verloop van tijd verkleurd dan kan je de vernis altijd weer verwijderen door met terpentine over het schilderij te strijken. 

Vanwege de terpentine die in de vernis zit is het raadzaam om je schilderij pas te vernissen als de verf ongeveer een jaar geleden is geschilderd. De verf is dan goed doorgedroogd en het oplosmiddel in de vernis zal dan de verflaag niet beschadigen. Als je te vroeg gaat vernissen is het mogelijk dat je olieverf weer oplost en daarmee je schilderij beschadigd.


Vernis aanbrengen

Leg je schilderij plat op tafel. Vernissen doe je vooral niet met het schilderij rechtop. Je wilt niet dat je vernis gaat lopen en er lelijke druipers ontstaan. Gebruik een brede zachte kwast of spalter en strijk de vernis in een dunne laag op het doek. Zorg er voor dat als de vernis overal op het oppervlak is aangebracht, het in één richting wordt uitgestreken. Dit om vervelende reflecties van het licht tegen te gaan. Giet de vernis nooit op het doek, dat zie je wel eens in video’s op youtube, maar strijk de vernis in een zeer dunne laag op het doek. Het drogen van de vernis zal tussen de vierentwintig tot achtenveertig uur duren.



Ook is het raadzaam dat je de te vernissen schilderijen en het penseel waarmee je de vernislaag gaat aanbrengen als wel je vernis zelf in dezelfde, droge en stofvrije, ruimte ongeveer 24 uur laat acclimatiseren. De vernislaag sluit de verflaag af, mocht er enigszins vocht in het doek zitten en je de vernislaag aanbrengt dan kan het zijn dat het vocht in een witte waas onder de vernislaag zichtbaar wordt. Dat is zeer vervelend en betekent dat je het vernis weer moet verwijderen en het proces weer opnieuw moet uitvoeren.
 
Een schilderij dat is gemaakt met acrylverf heeft geen vernislaag nodig om het doek duurzaam te maken zoals bij olieverf. Als acrylverf droog is dan is het droog en zal er niet zoiets als een veroudering proces plaatsvinden. Maar je kan een acrylschilderij vernissen om het doek te beschermen tegen vuil of om de glans van het schilderij aan te passen en de kleuren iets op te halen. 
 
Als u meer wilt weten over de materialen waarmee u werkt volg dan een cursus bij Copieright Paintlab. Door verschillende modules te combineren kunt u uw eigen cursus samenstellen. Voor meer informatie: www.aquilcopier.nl/paintlab.htm

Meer artikelen lezen van Copieright PaintLAB?