Anorganisch pigment
Om kleur te geven aan verf en veel andere materialen worden pigmenten gebruikt. In de meeste gevallen is een pigment een niet in water oplosbaar poeder. Er bestaan zowel natuurlijke als synthetische pigmenten. Natuurlijke pigmenten kunnen een organische oorsprong hebben of ze worden gewonnen uit mineralen. Dan zijn ze anorganisch en zijn dan meestal oxides met metalen in de aarde.Om geschikt te zijn als pigment voor het maken van verf, moet het een stabiele verbinding zijn die niet door bindmiddelen of andere pigmenten wordt aangetast. Evenmin mag het pigment oxideren onder invloed van de zuurstof in de lucht. Ten slotte moet de kleur lichtecht zijn, en niet onder invloed van zonlicht verbleken. De meeste pigmenten hebben wel enige beperkingen, het ideale pigment bestaat niet. Je zou ook kunnen zeggen dat alle pigmenten andere eigenschappen hebben en dat het heel knap is dat er van al die verschillende ingrediënten verf gemaakt kan worden die toch allemaal ongeveer dezelfde consistentie hebben als je ze uit de tube knijpt.
Ultramarijn is een blauw anorganisch pigment. Het synthetische pigment wordt gemaakt door klei, soda, zwavel en steenkool in ovens te verhitten. De naam komt van het Latijnse ultramarinus, letterlijk "over de zee", omdat het natuurlijk oorspronkelijke mineraal lapis lazuli in de 14e en 15e eeuw door handelaren vanuit Afghanistan via Venetie verder in Europa werd geïmporteerd.
Ultramarijn was het fijnste en duurste blauw dat door renaissanceschilders werd gebruikt. Het werd vaak gebruikt voor de gewaden van de Maagd Maria en symboliseerde heiligheid en nederigheid. Het bleef een extreem duur pigment totdat in 1826 een synthetisch ultramarijn werd uitgevonden.
Ik krijg nog wel eens mailtjes of telefoontjes van mensen die klagen dat hun verf in de kleur ultramarijn “echt hele slechte verf is”. Als ik dan vraag waarom de verf zo slecht is krijg ik menig maal als antwoord dat de verf niet dekkend is. En dat nog wel terwijl het zo een lekkere donkere kleur is.
Ultramarijn is transparant
Dat van die mooie donkere kleur dat klopt, maar dekkend is de kleur inderdaad niet. Ultramarijn is een transparant pigment. En dit betekent dat de verf dan wel donker mag zijn als je het uit de tube knijpt of als dikke verf gebruikt maar als je de verf uitsmeert dan zie je de geweldig mooie en zeer heldere ondertoon. Als je de verf dun aanbrengt op een witte ondergrond dan komt de kleur het beste tot zijn recht. Ook kan je de verf in dunne glaceerlagen aanbrengen over andere kleuren heen, dan krijg je een optische menging.De kleur blauw van ultramarijn neigt iets naar het rood, waardoor het geschikt is om violetten te mengen. Bij het mengen met geel, ontstaat een wat gedempte kleur groen. Hierover kan je meer te weten komen via het zes kleuren mengsysteem.
Wanneer je ultramarijn mengt met bijvoorbeeld kraplak dan krijg je een diepe zwart en bij mengen met roodachtige aardkleuren ontstaan tinten van grijs. De complementaire kleur van ultramarijn is oranje, ook het mengen met oranje levert een zwart/grijs op.
Ultramarijn is in verschillende intensiteiten te koop, bijvoorbeeld een lichtere en een donkerder versie, en ook als een versie die sterk naar violet neigt.
Als u meer wilt weten over de materialen waarmee u werkt volg dan een cursus bij Copieright Paintlab. Door verschillende modules te combineren kunt u uw eigen cursus samenstellen. Voor meer informatie: www.aquilcopier.nl/paintlab.htm